Tính chất hóa học của axit

a) Axit làm đổi màu chất chỉ thị

- Dung dịch axit làm quỳ chuyển thành màu đỏ

b) Axit tác dụng với kim loại

- Dung dịch axit tác dụng được với một số kim loại (trừ Cu, Ag, Au, Pt) tạo thành muối và giải phóng khí H₂

- Dãy hoạt động hóa học

$K$, $Na$, $Ba$, $Ca$, $Mg$, $Al$, $Zn$, $Fe$, $Ni$, $Sn$, $H$, $Cu$, $Hg$, $Ag$, $Pt$, $Au$.

- Điều kiện: kim loại đứng trước $H$ trong dãy hoạt động hóa học của kim loại thì tác dụng với axit.

Ví dụ:

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Zn + H₂SO_{4 loãng} → ZnSO₄ + H₂

Cu + HCl => không phản ứng

- Dung dịch axit HNO₃ và H₂SO₄ đặc tác dụng với nhiều kim loại nhưng không giải phóng H₂ (tính chất này sẽ được tìm hiểu ở chương trình THPT).

c) Axit tác dụng với bazơ

- Axit tác dụng với bazơ tạo muối và nước

Ví dụ:

2Fe(OH)₃ + 3H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 6H₂O

Cu(OH)₂ + 2HCl → CuCl₂ + 2H₂O

d) Axit tác dụng với oxit bazơ

- Axit tác dụng với oxit bazơ tạo ra muối và nước

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O

e) Axit tác dụng với muối

* Điều kiện xảy ra phản ứng: thỏa mãn 1 trong 3 điều kiện sau

+ Tạo ra chất khí

+ Tạo ra kết tủa

+ Tạo ra nước (hoặc axit yếu)

Ví dụ:

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ ↓ + 2HCl

BaCO₃ + HCl --> BaCl₂ + H₂CO₃

Thực tế vì H₂CO₃ không bền => bị phân hủy luôn tạo thành CO₂ và H₂O nên phương trình đúng là

BaCO₃ + 2HCl → BaCl₂ + CO₂ + H₂O

NaCl không phản ứng với axit H₃PO₄ vì không tạo ra kết tủa, chất khí hay axit yếu.

2. Axit mạnh, axit yếu

- Axit chia làm 2 loại là axit mạnh và axit yếu

+ Axit mạnh: HNO₃, H₂SO₄, HCl

+ Axit yếu: H₂CO₃, H₂SO₃, H₃PO₄, H₂S