Axit photphoric và muối photphat

Lý thuyết về axit photphoric và muối photphat môn hóa lớp 11 với nhiều dạng bài cùng phương pháp giải nhanh kèm bài tập vận dụng
(383) 1276 29/07/2022
Bài viết đã được lưu
Chia sẻ

Nội dung bài viết

    Xem thêm

    I. AXIT PHOTPHORIC (H3PO4, M=98) 

    1. Tính chất vật lí

    - Là chất rắn ở dạng tinh thể trong suốt, không màu, dễ chảy rữa và tan vô hạn trong nước.

    2. Tính chất hóa học

    a. Là axit trung bình

    Trong dung dịch H3PO4 phân li thuận nghịch theo 3 nấc:

    Nấc 1: H3PO4 $\underset{{}}{\overset{{}}{\longleftrightarrow}}$ H+ + H2PO4-

    Nấc 2: H2PO4- $\underset{{}}{\overset{{}}{\longleftrightarrow}}$ H+ + HPO42-

    Nấc 3: HPO42- $\underset{{}}{\overset{{}}{\longleftrightarrow}}$ H+ + PO43-

    - Làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ.

    - Tác dụng với oxit bazơ → muối + H2O                  

    2H3PO4 + 3Na2O → 2Na3PO4 + 3H2O

    - Tác dụng với bazơ → muối + H2O (tùy theo tỉ lệ phản ứng có thể tạo thành các muối khác nhau).

    KOH + H3PO4 → KH2PO4 + H2O

    3KOH + H3PO4 → K3PO4 + 3H2O

    - Tác dụng với kim loại (đứng trước H)

    2H3PO4 + 3Mg → Mg3(PO4)2 + 3H2

    - Tác dụng với muối → muối mới + axit mới                        

    2H3PO4 + 3Na2CO3 \( \to\) 2Na3PO4 + 3CO2 + 3H2O

    b. Tính oxi hóa - khử

    Trong H3PO4, P có mức oxi hóa +5 là mức oxi hóa cao nhất nhưng H3PO4 không có tính oxi hóa như HNO3 vì nguyên tử P có bán kính lớn hơn so với bán kính của N → mật độ điện dương trên P nhỏ → khả năng nhận e kém.

    3. Điều chế

    - Trong phòng thí nghiệm:   P + 5HNO3 đặc $\xrightarrow{{{t}^{0}}}$  H3PO4 + 5NO2 + H2O

    - Trong công nghiệp: đi từ quặng apatit hoặc photphorit                       

    Ca3(PO4)2 + 3H2SO4 đặc $\xrightarrow{{{t}^{0}}}$ 3CaSO4 + 2H3PO4 (t0)

    - Để điều chế H3PO4 với độ tinh khiết cao ta dùng sơ đồ: P → P2O5 → H3PO4

    II. MUỐI PHOTPHAT

    1. Khái niệm và tính chất vật lí

    - Có 3 loại: PO43-, HPO42- và H2PO4-.

    - Tất cả muối H2PO4- đều tan; muối PO43- và HPO42- chỉ có muối của kim loại kiềm và amoni tan được.

    2. Tính chất hóa học

    -  Các muối photphat của kim loại kiềm dễ bị thủy phân trong dung dịch tạo môi trường bazơ:

    PO43- + H2O $\underset{{}}{\overset{{}}{\longleftrightarrow}}$ HPO42- + OH-

    -  Muối axit còn biểu hiện tính chất của axit.

    NaH2PO4 + NaOH → Na2HPO4 + H2O

    3. Điều chế

    - Cho P2O5 hoặc H3PO4 tác dụng với dung dịch kiềm.

    - Dùng phản ứng trao đổi ion.

    4. Nhận biết

    - Tạo kết tủa vàng với thuốc thử AgNO3 :  3Ag+ + PO43- → Ag3PO4↓ (vàng)

    Xem toàn bộ nội dung Hóa học 11:

    (383) 1276 29/07/2022
    Bài viết đã được lưu
    Bài trước
    Chia sẻ
    Bài sau  
    Tìm thêm: Lý thuyết Lý thuyết lớp 11 Hóa học 11