Phương pháp giải bài tập phản ứng thế của ankan

Phương pháp giải bài tập phản ứng thế halogen của ankan MÔN HÓA Lớp 11 với nhiều phương pháp giải nhanh kèm bài tập vận dụng
(403) 1343 29/07/2022
Bài viết đã được lưu
Chia sẻ

Nội dung bài viết

    Xem thêm

    * Nhận xét chung

    - Do trong phân tử chỉ có các liên kết đơn là các liên kết bền nên ở điều kiện thường các ankan tương đối trơ về mặt hóa học. Ankan không bị oxi hóa bởi các dung dịch H2SO4 đặc, HNO3, KMnO4…

    - Khi có as, to, xt thì ankan tham gia các phản ứng thế, tách và oxi hóa.

    1. Phản ứng thế halogen (phản ứng halogen hóa)

    - Thường xét phản ứng với Cl2, Br2

    - Dưới tác dụng của ánh sáng, các ankan tham gia phản ứng thế halogen. Các nguyên tử H có thể lần lượt bị thế đến hết bằng các nguyên tử halogen.

    CH4 + Cl2 $\xrightarrow{\text{as}}$ CH3Cl + HCl

    CH3Cl + Cl2 $\xrightarrow{\text{as}}$ CH2Cl2 + HCl

    CH2Cl2 + Cl2 $\xrightarrow{\text{as}}$ CHCl3 + HCl

    CHCl3 + Cl2 $\xrightarrow{\text{as}}$ CCl4 + HCl

    2. Quy tắc thế

    Khi tham gia phản ứng thế, nguyên tử halogen sẽ ưu tiên tham gia thế vào nguyên tử H của C bậc cao hơn (có ít H hơn).

    Ví dụ : CH3–CH2–CH3  +  Br2 $\xrightarrow{\text{as}}$ CH3–CHBr–CH3  +  HBr

    + Chỉ có Cl2, Br2 tham gia phản ứng; I2, F2 không tham gia phản ứng.

    + Số lượng nguyên tử H bị thay thế phụ thuộc vào tỉ lệ mol ankan và halogen.

    + Nguyên tử H của Cbậc cao dễ bị thay thế hơn nguyên tử H của Cbậc thấp.

    3. Phương pháp giải bài tập thế halogen

    - Bước 1 : Viết phương trình phản ứng của ankan với Cl2 hoặc Br2. Nếu đề bài không cho biết sản phẩm thế là monohalogen, đihalogen,… thì ta phải viết phản ứng ở dạng tổng quát :

    ${{C}_{n}}{{H}_{2n+2}}\,\,+\,\,\,xB{{r}_{2}}\,\,\xrightarrow{\text{as,}\,\,{{\text{t}}^{o}}}\,\,\,{{C}_{n}}{{H}_{2n+2-x}}Br{}_{x}\,\,+\,\,xHBr$

    hoặc          ${{C}_{n}}{{H}_{2n+2}}\,\,+\,\,xC{{l}_{2}}\,\,\xrightarrow{\text{as}}\,\,\,{{C}_{n}}{{H}_{2n+2-x}}Cl{}_{x}\,\,+\,\,xHCl$

    - Bước 2 : Tính khối lượng mol của sản phẩm thế hoặc khối lượng mol trung bình của hỗn hợp sản phẩm để tìm số nguyên tử cacbon trong ankan hoặc mối liên hệ giữa số cacbon và số nguyên tử clo, brom trong sản phẩm thế, từ đó xác định được số nguyên tử cacbon và số nguyên tử clo, brom trong sản phẩm thế. Suy ra công thức cấu tạo của ankan ban đầu và công thức cấu tạo của các sản phẩm thế.

    Xem toàn bộ nội dung Hóa học 11:

    (403) 1343 29/07/2022
    Bài viết đã được lưu
    Bài trước
    Chia sẻ
    Bài sau  
    Tìm thêm: Lý thuyết Lý thuyết lớp 11 Hóa học 11