Soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản

Cùng Đọc tài liệu đi vào phần hướng dẫn trả lời các câu hỏi thuộc nội dung phần soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản sách ngữ văn 10 tập 1 Kết nối tri thức. (Soạn văn 10 bài 2 Kết nối tri thức)

Hướng dẫn soạn bài Chùm thơ hai cư Nhật Bản

*Trước khi đọc

Câu hỏi: Bài thơ ngắn nhất mà bạn từng đọc là bài nào? Điều gì khiến nó được lưu lại mãi trong tâm trí của bạn.

- Bài thơ ngắn nhất tôi từng đọc là “Tụng giá hoàn kinh sư” của Trần Quang Khải, một bài thơ ngũ ngôn tứ tuyệt với 20 tiếng. Điều khiến nó được lưu lại trong tâm trí tôi là ngôn từ rất hàm súc, cô đọng, ẩn chứa nhiều tư tưởng nhân văn.

*Trong khi đọc

1. Hãy hình dung về màu sắc, không khí của khung cảnh được gợi tả trong bài thơ

- Màu sắc: nâu của cành cây khô, đen của con quạ

- Không khí: lạnh lẽo, u ám, ảm đạm

2. Ấn tượng mà hình ảnh “hoa triêu nhan” và “dây gàu” gợi ra cho bạn là gì?

- Gợi hình ảnh hoa triêu nhan quấn vào dây gàu để bung nở, gợi ra một sức sống căng tràn của thiên nhiên.

3. Khi nhắc đến “con ốc” và “núi Fu-ji”, người ta thường nghĩ đến những đặc điểm nào của chúng?

- Nhắc đến “con ốc”, người ta thường nghĩ đến sự chậm chạp, lâu la.

- Nhắc đến núi “Fu-ji”, người ta thường nghĩ đến sự cao lớn, mênh mông vô tận.

*Sau khi đọc

Chùm thơ hai-cư Nhật Bản đem đến cho bạn đọc những ấn tượng về hình thức ngắn gọn, giản dị nhưng chan chứa những ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Mượn hình ảnh của tự nhiên, vạn vật và bằng cách gợi ta độc đáo, lời ít ý nhiều, tác giả đã gửi gắm tình yêu thiên nhiên, lẽ sống của con người với chính bản thân mình và cuộc đời.

*Trả lời trang 46 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1 Kết nối tri thức

• Nhận diện hình ảnh trung tâm ở từng bài thơ hai-cư
• Xác định mối quan hệ giữa hình ảnh trung tâm trong bài thơ của Ba-sô
• Bài thơ của Chi-ô được triển khai xoay quanh phát hiện nào?
• Đặc điểm thường được liên hệ khi hình dung về con ốc và núi Fu-ji
• Khoảnh khắc được thể hiện trong bài thơ của Ba-sô có thể khơi gợi
• Từ bài thơ của Chi-ô, hãy bình luận về ý nghĩa triết lí trong cách ứng xử
• Bạn cảm nhận ntn về hành trinh chậm rì của con ốc trong bài thơ của Ít-sa
• Đoạn văn trình bày về điều bạn cảm thấy thú vị nhất ở thể thơ hai-cư

Gợi ý soạn bài chùm thơ hai cư ngắn gọn nhất

Câu 1

- Bài 1: hình ảnh con quạ

- Bài 2: hình ảnh hoa triêu nhan

- Bài 3: hình ảnh con ốc nhỏ

- Điểm chung giữa hình ảnh trung tâm ở 3 bài thơ: đều là những hình ảnh thuộc về thế giới tự nhiên, nhỏ bé và gần gũi với con người.

Câu 2

- Hình ảnh trung tâm: con quạ

- Không gian: cành cây khô

- Thời gian: chiều thu

- Mối quan hệ giữa hình ảnh trung tâm với không gian, thời gian của bài có sự tương đồng với nhau. “Chim quạ” gợi sự tang tóc, buồn bã. “Cành khô” gợi khung cảnh u ám, úa tàn. “Chiều thu” gợi lên sự ảm đạm, tịnh mịch. Các hình ảnh giao hoà tạo nên một bức tranh chiều thu cô tịch, thiếu sức sống, ảm đạm.

Câu 3

- Bài thơ của Chi-ô xoay quanh phát hiện những bông hoa triêu nhan đang quấn lấy dây gàu bên giếng. Trước cái đẹp, trước sự sống, nhà thơ nâng niu, trân trọng, không muốn phá vỡ nên lựa chọn “xin nước nhà bên” để cái đẹp luôn hiện hữu.

Câu 4

- Hình ảnh “con ốc” và “núi Fu-ji” có mối quan hệ trái ngược nhau. Nếu “con ốc” gợi ra một con vật nhỏ bé, chậm chạp thì “núi Fu-ji” lại gợi ra một không gian vô cùng cao và rộng. “Con ốc” ở trạng thái chuyển động nhẹ nhàng, “núi Fu-ji” ở trạng thái tĩnh.

Câu 5

- Khoảnh khắc chiều thu cùng hình ảnh cành cây khô và con quạ khơi gợi lên trong bạn đọc cảm giác cô đơn, nhỏ bé, đượm buồn giữa một không gian trống trải và tĩnh lặng.

Câu 6

- Bài thơ của Chi-ô đã với  hình ảnh những bông hoa triêu nhan vương bên giếng, quấn quít bên sợi dây gầu đã vẽ lên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Thái độ của tác giả vì không muốn động đến sợi dây, làm ảnh hưởng đến cảnh đẹp mà “xin nước nhà bên” đã cho thấy ý nghĩa triết lý trong cách ứng xử của con người với thiên nhiên: Thiên nhiên chính là cái đẹp và con người cần có thái độ trân trọng những vẻ đẹp của tự nhiên.

Câu 7

- Hành trình “chậm rì” của con ốc cũng chính là hành trình con người nỗ lực chinh phục những đỉnh cao của cuộc đời. Để đạt được thành công, không có con đường nào nhanh chóng, mỗi bước đi đều phải cẩn thận, nỗ lực và cố gắng hết sức.  Những bước đi chậm sẽ giúp chúng ta tích luỹ được nhiều kinh nghiệm trên đường đời.

-/-

Trên đây là gợi ý trả lời câu hỏi trang 45, 46 SGK Ngữ văn 10 tập 1 thuộc phần Soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản, đừng quên tham khảo trọn bộ Soạn Văn 10 Kết nối tri thức!

- Tổng hợp các tài liệu và bài học soạn văn 10 mới -