Ôn tập cuối học kì 2 phần Luyện từ và câu

I. Ngữ pháp

1. Câu cảm

a. Khái niệm

Ví dụ:

Hôm nay, trời đẹp quá!

b. Dấu hiệu

- Trong câu cảm, thường có các từ ngữ: ôi, chào, chà, trời; quá lắm, thật,…

- Khi viết, cuối câu cảm thường có dấu chấm than (!)

Ví dụ:

Cậu quá đáng lắm!

2. Thêm trạng ngữ cho câu

ví dụ:

Bằng giọng nói truyền cảm, cô ấy đã khiến toàn hội trường xúc động.

Trạng ngữ trả lời cho các câu hỏi Khi nào? Ở đâu? Vì sao? Để làm gì?

Ví dụ:

Để bố mẹ vui lòng, anh ấy luôn học tập chăm chỉ.

a. Thêm trạng ngữ chỉ nơi chốn cho câu

- Để làm rõ nơi chốn diễn ra sự việc nêu trong câu, ta thêm trạng ngữ chỉ nơi chốn vào câu.

- Trạng ngữ chỉ nơi chốn trả lời cho câu hỏi Ở đâu?

Ví dụ:

Trên bầu trời, vài cánh én đang bay lượn báo hiệu xuân về.

b. Thêm trạng ngữ chỉ thời gian cho câu

- Để xác định thời gian diễn ra sự việc nêu trong câu, ta có thể thêm vào câu những trạng ngữ chỉ thời gian.

- Trạng ngữ chỉ thời gian trả lời cho các câu hỏi: bao giờ?, khi nào?, mấy giờ?,…

ví dụ:

8 giờ tối, cuộc họp chính thức bắt đầu.

c. Thêm trạng ngữ chỉ nguyên nhân cho câu

- Để giải thích nguyên nhân của sự việc hoặc tình trạng nêu trong câu, ta có thể thêm vào câu những trạng ngữ chỉ nguyên nhân.

- Trạng ngữ chỉ nguyên nhân trả lời cho các câu hỏi: Vì sao?, Nhờ đâu?, Tại đâu?...

Ví dụ:

Vì lười học, Long đã đánh mất danh hiệu học sinh giỏi.

d. Thêm trạng ngữ chỉ mục đích

- Để nói lên mục đích tiến hành sự việc nêu trong câu, ta có thể thêm vào câu những trạng ngữ chỉ mục đích.

- Trạng ngữ chỉ mục đích trả lời cho những câu hỏi: Để làm gì?, Nhằm mục đích gì?, Vì cái

Ví dụ:

Để đạt được mục đích, hắn ta đã không từ thủ đoạn nào.

e. Thêm trạng ngữ chỉ phương tiện

- Trạng ngữ chỉ phương tiện thường mở đầu bằng các từ: bằng, với

- Trạng ngữ chỉ phương tiện thường trả lời cho câu hỏi: Bằng cái gì?, Với cái gì?

Ví dụ:

Bằng sự khéo léo của mình, cô ấy đã hoàn thành sản phẩm một cách xuất sắc.

II. Mở rộng vốn từ

1. Mở rộng vốn từ Du lịch – Thám hiểm

a. Mở rộng vốn từ Du lịch

- Đồ dùng cần cho chuyến du lịch: mũ nón, quần áo, lều trại, giầy thể thao, túi xách, đồ ăn, nước uống, la bàn

- Phương tiện giao thông và những sự vật có liên quan đến phương tiện giao thông: tàu hỏa, ô tô, máy bay, xe buýt, xe máy, xe đạp, xích lô, sân bay, nhà ga, vé xe

- Tổ chức, nhâ viên phục vụ du lịch: Nhà nghỉ, phòng nghỉ, công ty du lịch, tua du lịch

- Địa điểm tham quan, du lịch: phố cổ, bãi biển, hang động, hồ, núi, thác nước, di tích lịch sử, bảo tàng, công viên, khu  vui chơi

b. Mở rộng vốn từ Thám hiểm

- Một số đồ dùng cần cho cuộc thám hiểm: la bàn, đèn pin, lều trại, đồ ăn thức uống, bật lửa,…

- Những khó khăn, nguy hiểm cần vượt qua: núi cao, vực sâu, rừng rậm, sa mạc, mưa gió, bão tuyết, cái đói, cái khát, sự cô đơn,…

- Những đức tính cần thiết của người tham gia đoàn thám hiểm: can đảm, nhanh nhẹn, dũng cảm, không ngại khó ngại khổ, ưa mạo hiểm, ham hiểu biết,…

2. Mở rộng vốn từ Lạc quan – Yêu đời

a. Một số từ có chứa từ “lạc”

- Lạc có nghĩa là “vui mừng”: lạc quan, lạc thú

- Lạc có nghĩa là “rớt lại, sai”: lạc hậu, lạc điệu,lạc đề

b. Một số từ có chứa từ “quan”

- Quan có nghĩa là “quan lại”: quan quân

- Quan có nghĩa là “nhìn, xem”: Lạc quan

- Quan có nghĩa là “liên hệ, gắn bó”: quan hệ, quan tâm

c. Một số câu tục ngữ có liên quan:

-  Sông có khúc, người có lúc

+ Nghĩa đen: Dòng sông có khúc thẳng, khúc quanh, khúc rộng, khúc hẹp,…. Con người cũng như vậy, có lúc sướng, lúc khổ, lúc vui, lúc buồn.

+ Nghĩa bóng (lời khuyên): Cuộc sống gặp phải những khó khăn vất vả là chuyện thường tình. Không nên vì vậy mà buồn phiền hoặc nản chí.

- Kiến tha lâu cũng đầy tổ

+ Nghĩa đen: Con kiến rất nhỏ bé, mỗi lần chỉ tha được một ít mồi, nhưng tha mãi cũng có ngày đầy tổ.

+ Nghĩa bóng (lời khuyên): Nhiều cái nhỏ dồn lại sẽ thành cái lớn, kiên trì và nhẫn nại thì ắt sẽ thành công.