Tìm hiểu chung về Vi hành
1. Tóm tắt
Trên chuyến xe điện ngầm, đôi trai gái người Pháp nhìn thấy nhân vật tôi - một người An Nam nên tưởng đó là vua Khải Định. Họ bàn luận, nhận xét về Khải Định và coi hắn như một tên hề, một trò giải trí rẻ tiền. Đôi trai gái xuống tàu, người kể chuyện nhớ về ngày ấu thơ, về câu chuyện vi hành của Vua Pi-e, vua Thuấn rồi liên hệ, bình luận về cuộc vi hành mờ ám vì mục đích riêng của Khải Định. Tác giả cũng kể về sự nhầm lẫn của người Pháp, của chính quyền thực dân. Qua đó châm biếm cách đối xử của thực dân Pháp đối với người Việt Nam yêu nước.
2. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ và hoàn cảnh ra đời
- Vi hành là truyện ngắn được viết bằng tiếng Pháp, đăng trên báo Nhân Đạo, số ra ngày 19/2/1923.
- Tác phẩm được đăng báo đúng vào dịp vua Khải Định được chính phủ Pháp đưa sang dự cuộc đấu xảo thuộc địa ở Mác – xây.
b. Bố cục
- Phần 1 (từ đầu đến “vi hành” đấy): Cuộc trò chuyện của đôi trai gái trên chuyến tàu ngầm.
- Phần 2 (còn lại): Nhận định và thái độ mỉa mai đối với vua Khải Định.
3. Giá trị nội dung và nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Tác phẩm có sức chiến đấu mạnh mẽ:
- Tố cáo chế độ chính sách dã man, bịp bợm của thực dân.
- Lên án chính sách ngu dân, đầu độc người dân bằng thuốc phiện, rượu.
- Bản chất của những tên thực dân lừa bịp, mang danh khai hóa nhưng thực chất cướp nước.
- Tố cáo chế độ nhà tù giam cầm người yêu nước trên khắp đất Pháp.
b. Giá trị nghệ thuật
- Hình thức bức thư gửi cô em gái, tạo sự khách quan, tăng tính tự nhiên, chân thật cho tác phẩm.
- Tác phẩm tiêu biểu cho bút pháp văn xuôi hiện đại.
- Tình huống truyện độc đáo.
- Cách kể truyện tự nhiên, hóm hỉnh, kết hợp giữa kể và tả.