Bài giảng Các phép tu từ - phép điệp và phép đối

Tóm tắt bài Các phép tu từ - phép điệp và phép đối ngắn gọn dễ hiểu có ví dụ minh hoạ giúp các em học tốt môn văn lớp 10, soạn bài dễ dàng
(385) 1283 29/07/2022
Bài viết đã được lưu
Chia sẻ

Nội dung bài viết

    Xem thêm

    I. Phép điệp

    1. Khái niệm

    Phép điệp là biện pháp tu từ lặp lại một yếu tố diễn đạt (vần, âm, thanh, từ, cụm từ, câu) nhằm nhấn mạnh, biểu đạt cảm xúc và ý nghĩa, có khả năng gợi hình tượng nghệ thuật

    2. Các hình thức điệp

    a. Điệp âm

    Ví dụ:

    Thông reo bờ suối rì rào

    Chim chiều chiu chít ai nào kêu ai

    (Tố Hữu)

    b. Điệp vần

    Ví dụ:

    Lơ thơ tơ liễu buông mành

    Con oanh học nói trên cành ngẩn ngơ

    (Nguyễn Du)

    c. Điệp thanh

    Ví dụ: điệp thanh trắc

    Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

    (Quang Dũng)

    d. Điệp từ

    Ví dụ:

    Anh đi anh nhớ quê nhà

    Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương

    Nhớ ai dãi nắng dầm sương

    Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao

    (Ca dao)

    e. Điệp ngữ (cụm từ)

    Ví dụ:

    Bây giờ em đã có chồng,

    Như chim vào lồng, như cá mắc câu.

    Cá mắc câu biết đâu mà gỡ

    Chim vào lồng biết thuở nào ra?

    (Ca dao)

    g. Điệp cấu trúc cú pháp

    Ví dụ:

    Khăn thương nhớ ai

    Khăn rơi xuống đất

    Khăn thương nhớ ai

    Khăn vắt lên vai

    Khăn thương nhớ ai

    Khăn chùi nước mắt

    (Ca dao)

    II. Phép đối

    1. Khái niệm:

    - Phép đối là cách sử dụng những từ ngữ, hình ảnh, các thành phần câu, vế câu song song, cân đối trong lời nói nhằm tạo hiệu quả diễn đạt: nhấn mạnh về ý , gợi liên tưởng, gợi hình ảnh sinh động, tạo nhịp điệu cho lời nói, biểu đạt cảm xúc tư tưởng…

    2. Đặc điểm

    - Số lượng âm tiết của hai vế đối phải bằng nhau.

    VD: Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng

    (Ca dao)

    - Các từ ngữ đối nhau phải cùng từ loại với nhau (danh từ đối với danh từ, động từ – tính từ đối với động từ – tính từ).

    VD:

    Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ

    Người khôn người đến chốn lao xao

    (Nhàn – Nguyễn Bỉnh Khiêm)

    - Các từ đối nhau hoặc phải trái nghĩa với nhau, hoặc phải cùng trường nghĩa với nhau, hoặc phải đồng nghĩa với nhau để gây hiệu quả bổ sung, hoàn chỉnh về nghĩa.

    VD:

    Chén rượu hương đưa say lại tỉnh

    Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn

    (Hồ Xuân Hương)

    3. Phân loại: Có hai loại đối:

    - Tiểu đối (tự đối): Các yếu tố đối xuất hiện trong nội bộ một câu, một dòng.

    VD:

    Hoa cười ngọc thốt đoan trang

    (Nguyễn Du)

    - Trường đối (bình đối): dòng trên và dòng dưới, đoạn trên và đoạn dưới đối nhau

    VD:

    Lom khom dưới núi tiều vài chú

    Lác đác bên sông chợ mấy nhà

    (Bà huyện Thanh Quan)

    Xem toàn bộ nội dung Ngữ Văn 10:

    (385) 1283 29/07/2022
    Bài viết đã được lưu
    Bài trước
    Chia sẻ
    Bài sau  
    Tìm thêm: Lý thuyết Lý thuyết lớp 10 Ngữ Văn 10