Soạn bài Tiếng gà trưa Cánh diều

Đọc tài liệu gợi ý soạn văn bài Tiếng gà trưa lớp 7 Cánh diều với đầy đủ kiến thức cơ bản để các em có thể tìm hiểu, ghi nhớ nội dung, nghệ thuật của bài thơ thật dễ dàng nhất.

Bài thơ Tiếng gà trưa

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt

Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ

Soạn bài Tiếng gà trưa Ngữ văn lớp 7 Cánh diều

Bài thơ Tiếng gà trưa của tác giả Xuân Quỳnh nói lên nỗi nhớ bà, nhớ quê thông qua âm thanh, hình ảnh đàn gà, ổ rơm, quả trứng... Cùng Đọc tài liệu thưởng thức và khám phá bài thơ trong nội dung bài soạn văn 7 Cánh diều dưới đây nhé.

Chuẩn bị

Câu 1 chuẩn bị trang 49 SGK Ngữ văn 7 tập 1 Cánh diều

Đọc trước bài thơ Tiếng gà trưa, tìm hiểu thêm về tác giả Xuân Quỳnh.

Gợi ý

Một số thông tin em tìm hiểu về tác giả Xuân Quỳnh qua Internet và sách báo:

+ Xuân Quỳnh (1942-1988), tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, quê ở xã Văn Khê, thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây  (nay là phường La Khê, Hà Đông, Hà Nội). Tác giả Xuân Quỳnh xuất thân trong một gia đình công chức, mẹ mất sớm, bố thường xuyên công tác xa gia đình, Xuân Quỳnh được bà nội chăm sóc, nuôi dạy từ nhỏ đến khi trưởng thành.

+ Tháng 2 năm 1956, Xuân Quỳnh được tuyển vào Đoàn Văn công nhân dân Trung ương và được đào tạo thành diễn viên múa. Bà đã nhiều lần đi biểu diễn ở nước ngoài và dự Đại hội thanh niên sinh viên thế giới năm 1959 tại Áo. Từ năm 1962- 1964, Xuân Quỳnh học Trường bồi dưỡng những người viết văn trẻ (khoá I) của Hội nhà văn VN. Sau khi học xong, làm việc tại báo Văn nghệ, báo Phụ nữ. Từ năm 1978 đến lúc mất, Xuân Quỳnh làm biên tập viên Nhà xuất bản Tác phẩm mới. Xuân Quỳnh mất ngày29/8/1988 trong một vụ tai nạn giao thông tại đầu cầu Phú Lương, thị xã Hải Dương, tỉnh Hải Dương.

+ Bà được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2001.

+ Các tác phẩm chính: Tơ tằm – Chồi biếc (thơ -1963), Hoa dọc chiến hào (thơ -1968), Gió Lào cát trắng (thơ-1974), Lời ru trên mặt đất (thơ-1978), Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn thiếu nhi, 1982),Truyện Lưu Nguyễn (truyện thơ, 1985), Bến tàu trong thành phố (truyện thiếu nhi, 1984), Vẫn có ông trăng khác (truyện thiếu nhi), Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn thiếu nhi, 1982)...

+ Một số bài thơ tiêu biểu, đặc biệt nổi tiếng: Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu...

+ Đặc điểm thơ Xuân Quỳnh: Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm.

Câu 2 chuẩn bị trang 49 SGK Ngữ văn 7 tập 1 Cánh diều

Bài Tiếng gà trưa được viết trong thời kì đầu của cuộc chiến chống đế quốc Mỹ, in lần đầu trong tập thơ Hoa dọc chiến hào (1968) của Xuân Quỳnh.

Câu 3 chuẩn bị trang 49 SGK Ngữ văn 7 tập 1 Cánh diều

Chia sẻ cùng bạn bè về kỉ niệm với những người thân trong gia đình mà em nhớ nhất.

Gợi ý

- Kỉ niệm đó là gì? Với ai?

- Kể lại kỉ niệm đó

- Kỉ niệm đó đem lại cho em xảm xúc gì?

Mẫu 1

Kỉ niệm đáng nhớ nhất của em với bố là Tết Trung thu năm ngoái. Bố em đã tự tay làm lồng đèn ông sao cho em. Tự tay bố đan chẻ tre, chuốt nan và làm khung đèn con thỏ, đèn con cá chép và đèn ông sao. Em vui lắm vì được ngắm nghía bố tập trung làm từng chi tiết của chiếc lồng đèn

Mẫu 2

Kỉ niệm đáng nhớ nhất của em với bà ngoại là những dịp nghỉ hè. Em được mẹ cho về quê ngoại chơi, bà luôn nấu những món ăn ngon, bà còn đi chợ mua thêm bao nhiêu là quà bánh cho em. Em đặc biệt thích ăn nho, thứ quả tròn xinh, ngon ngọt nhưng rất đắt tiền. Dù vậy bà vẫn luôn mua cho em một chùm nho nhỏ mỗi khi đi chợ. Tới giờ khi bà ngoại đã không còn nữa, em vẫn luôn yêu thương và nhớ tới bà mỗi khi hè về.

Đọc hiểu

Đọc tài liệu cùng tiến hành đọc hiểu với các em học sinh, thông qua việc trả lời chi tiết các câu hỏi trong bài và các câu hỏi cuối bài giúp các em soạn bài Tiếng gà trưa lớp 7 Cánh diều đúng nhất.

Câu hỏi trong bài

Câu 1. Đọc lướt bài thơ Tiếng gà trưa, chỉ ra dòng nào không phải năm chữ. Số dòng trong mỗi khổ có giống nhau không?

Câu 2. Xác định vần và nhịp bài thơ Tiếng gà trưa

Câu 3. Chú ý những hình ảnh và kỉ niệm được gợi lại từ tiếng gà trưa

Câu 4. Chú ý các từ diễn tả cảm xúc của người cháu

Câu 5. Chú ý những dòng thơ có cấu trúc giống nhau trong khổ thơ cuối

Câu hỏi cuối bài

Câu 1. Cảm xúc nào là cảm xúc xuyên suốt bài thơ Tiếng gà trưa? Cảm xúc đó được khơi gợi từ điều gì? Em hiểu người xưng "cháu" trong bài thơ là ai?

Câu 2

Câu 3. Người bà hiện lên qua những hình ảnh, chi tiết nào trong Tiếng gà trưa? Qua đó, em có cảm nhận như thế nào về người bà và những tình cảm người cháu dành cho bà?

Câu 4. Theo em, Vì sao chúng ta luôn nghĩ về những người thân yêu trong gia đình mỗi khi xa nhà hoặc gặp khó khăn?

Tổng kết

Bố cục

Bố cục bài thơ Tiếng gà trưa có thể chia thành 3 phần như sau:

- Phần 1 (khổ 1): Tiếng gà trưa trên đường hành quân

- Phần 2 (5 khổ thơ tiếp theo): Tiếng gà trưa gợi những kỉ niệm thời thơ ấu

- Phần 3 (2 khổ còn lại): Tiếng gà trưa gợi những suy tư

Nội dung

Nội dung chính của bài thơ Tiếng gà trưa là:

Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước

Nghệ thuật

Trong bài Tiếng gà trưa có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật sau:

- Thể thơ 5 chữ tạo nên cách diễn đạt tình cảm tự nhiên

- Hình ảnh thơ bình dị, chân thực, gẫn gũi.

- Sử dụng điệp từ: Tiếng gà trưa.

Xem thêm

• Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 48 Ngữ văn 7 tập 1 Cánh diều
• Soạn bài Tập làm thơ bốn chữ, năm chữ

- Hướng dẫn soạn văn 7 từ Đọc tài liệu-