Soạn bài Khi con tu hú

Bài viết hướng dẫn soạn văn 8 bài Khi con tu hú được chia sẻ dưới đây sẽ giúp các bạn nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm qua 2 phần:

• Kiến thức cơ bản
• Gợi ý trả lời câu hỏi đọc hiểu tác phẩm SGK

    Cùng tham khảo...

Soạn bài Khi con tu hú

1 - Trang 20 SGK

Nên hiểu nhan đề bài thơ như thế nào? Hãy viết một câu văn có bốn chữ đầu là “Khi con tu hú” để tóm tắt nội dung bài thơ. Vì sao tiếng tu hú kêu lại tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ như vậy?

Trả lời

- Nhan đề bài thơ: "Khi con tu hú" – trạng ngữ chỉ thời gian

Nhan đề bài thơ để nửa chừng, bỏ ngỏ → gợi mở khiến cho người đọc tò mò muốn khám phá nội dung bài thơ.

- "Khi con tu hú là bài thơ đặc tả chân thực bước chuyển mình cùng vẻ đẹp sôi động của mùa hè và trong không gian tù túng, ngột ngạt của phòng giam người chiến sĩ cách mạng lắng nghe tiếng tu hú - âm thanh rạo rực của sự sống- hối thúc khát khao tự do, tình yêu cuộc sống cháy bỏng."

- Tiếng chim tu hú có tác động mạnh tới nhà thơ vì đó là tín hiệu của mùa hè, là sự gọi mời của tự do, của trời cao lồng lộng vì thế tiếng chim tác động mạnh mẽ tới tình cảm, tâm tư của nhà thơ.

2 - Trang 20 SGK

Nhận xét về cảnh mùa hè được miêu tả trong 6 câu thơ đầu. Những chi tiết nào khiến em có nhận xét đó?

Trả lời

Tiếng chim tu hú gọi bầy đã làm sống dậy trong lòng tác giả cảnh sắc của mùa hè rạo rực, mê say:

Những chi tiết biểu hiện vẻ đẹp, nhịp sôi động của mùa hè:

▪ Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần – hương vị ngọt ngào, mời gọi.

▪ Tu hú gọi bầy, vườn râm ve ngân – gợi liên tưởng âm thanh vui nhộn, đặc trưng của mùa hè.

▪ Trời xanh cao, diều sáo lộn nhào tầng không – không gian khoáng đạt, tự do.

→ Tiếng chim tu hú gọi mùa đã mở ra vẻ đẹp chào mời hấp dẫn của mùa hè. Mọi diễn đạt đều bắt nguồn từ cảm nhận bằng hồn thơ tinh tế, tình yêu cuộc sống, khao khát tự do mãnh liệt. Bức tranh thiên nhiên cũng vì thế vui nhộn, giàu sức sống.

3 - Trang 20 SGK

Phân tích tâm trạng người tù – chiến sĩ được thể hiện ở 4 câu thơ cuối. Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng tu hú kêu, nhưng tâm trạng của người tù khi nghe tiếng tu hú thể hiện ở đoạn thơ đầu và đoạn cuối rất khác nhau, vì sao?

Trả lời

Tâm trạng của người chiến sĩ khi ở trong nhà tù:

▪ Cách ngắt nhịp bất thường: 6/2; 3/3

▪ Các động từ mạnh: dậy, đạp tan, ngột, chết uất → nhấn mạnh tâm trạng bức bối, ngột ngạt của người chiến sĩ.

▪ Các từ cảm thán: ôi, thôi, làm sao → sự tiếc nuối, muốn vượt thoát khỏi thực tại.

- Mở đầu bài thơ và cuối bài thơ đều có hình ảnh tiếng chim tu hú - âm thanh của sự sống tự do, tươi sáng vọng vào gọi mời người chiến sĩ.

▪ Tâm trạng của người chiến sĩ ở đầu và cuối bài thơ khác nhau: mở đầu bài thơ là cuộc sống tự do háo hức, rộn ràng đối lập với cảm giác ngột ngạt, u uất lên tới đỉnh điểm ở cuối bài thơ.

▪ Tiếng chim đầu bài thơ báo hiệu mùa hè tươi mới, rộn ràng đến cuối bài thơ tiếng chim như tô đậm thêm tâm trạng đau khổ vì cảnh giam hãm, mất tự do.

4 - Trang 20 SGK

Theo em, cái hay của bài thơ được thể hiện nổi bật ở những điểm nào?

Trả lời

Cái hay của bài thơ thể hiện nổi bật ở cả nội dung lẫn nghệ thuật của tác phẩm.

- Nội dung:

▪ Bức tranh thiên nhiên mùa hè sôi động đầy màu sắc, âm thanh và hương vị

▪ Thể hiện tình yêu cuộc sống, khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng khi bị giam hãm trong nhà tù thực dân.

- Nghệ thuật:

▪ Sử dụng nhiều hình ảnh gần gũi, bình dị, thân thuộc.

▪ Sử dụng thể thơ lục bát, lời thơ tự nhiên, giản dị dễ đi vào lòng người.

▪ Cái tôi được thể hiện chân thực, trong sáng, hồn nhiên.

Soạn bài Khi con tu hú ngắn nhất

Câu 1

- Nhan đề bài thơ: “Khi con tu hú” đây là trạng ngữ chỉ thời gian gợi sự tò mò khi là một trạng ngữ bỏ ngỏ chứ không phải là một câu hoàn chỉnh.

- “Khi con tu hú” thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khát khao tự do cháy bỏng của chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.

- Tiếng chim tu hú tác động mạnh đến tâm hồn nhà thơ, vì: Tín hiệu mùa hè, tiếng gọi của tự do, của cuộc sống bên ngoài tươi đẹp.

Câu 2

- Cảnh mùa hè được miêu tả trong 6 câu thơ đầu: Mùa hè rộn ràng, tràn trề nhựa sống, ngọt ngào hương vị, khoáng đạt, tự do:

▪ Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần

▪ Tu hú gọi bầy, vườn râm ve ngân

▪ Trời xanh cao, diều sáo lộn nhào tầng không

Câu 3

- Tâm trạng người tù - chiến sĩ được thể hiện ở 4 câu thơ cuối: Bức bối, ngột ngạt, khát khao cháy bỏng muốn thoát khỏi thực tại ngục tù.

▪ Đoạn thơ với cách ngắt nhịp bất thường: 6/2 (câu 8), 3/3 (câu 9)

▪ Động từ mạnh: đập tan phòng, chết uất

▪ Những từ ngữ cảm thán: ôi, thôi, làm sao

- Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng tu hú kêu, nhưng tâm trạng người tù nghe tiếng tu hú ở đoạn đầu chủ yếu là sự háo hức, yêu đời thì ở cuối bài, tiếng chim tu hú như thúc giục khiến nhà thơ cảm thấy đau khổ, ngột ngạt và muốn phá bỏ tù ngục về với cuộc sống tự do bên ngoài.

Câu 4

Cái hay của bài thơ được thể hiện ở:

- Nội dung:

▪ Bức tranh thiên nhiên mùa hè sôi động đầy màu sắc, âm thanh và hương vị

▪ Lòng yêu cuộc sống, khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.

- Nghệ thuật:

▪ Hình ảnh gần gũi, bình dị, thân thuộc.

▪ Thể thơ lục bát dư ba, giàu cảm xúc

▪ Nhịp thơ đa dạng: 4/2, 4/4, 2/4, 6/2/ 3/3.

Ghi nhớ

Khi con tu hú của Tố Hữu là bài thơ lục bát giản dị, thiết tha, thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.

Xem thêm các bài soạn khác:

• Soạn văn 8 bài Tức cảnh Pác Bó
• Soạn văn 8 bài Quê hương

// Mong rằng nội dung của bài hướng dẫn soạn văn 8 bài Khi con tu hú này sẽ giúp các bạn ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm. Chúc bạn luôn đạt được những kết quả cao trong học tập.

[ĐỪNG SAO CHÉP] - Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Khi con tu hú một cách tốt nhất. "Trong cách học, phải lấy tự học làm cố" - Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.