Bài 4 trang 159 SGK Ngữ văn 9 tập 1

Hướng dẫn chi tiết trả lời bài 4 trang 159 SGK Ngữ văn lớp 9 tập 1 phần trả lời câu hỏi lý thuyết, soạn bài Tổng kết từ vựng (Luyện tập tổng hợp) ngắn gọn nhất giúp các em ôn tập tốt kiến thức trước khi tới lớp.

Đề bài

Vận dụng kiến thức đã học về trường từ vựng để phân tích cái hay trong cách dùng từ ở bài thơ sau:

Áo đỏ em đi giữa phố đông

Cây xanh như cũng ảnh theo hồng

Em đi lửa cháy trong bao mắt

Anh đứng thành tro, em biết không ?

(Vũ Quần Phương, Áo đỏ)

Trả lời bài 4 trang 159 SGK Ngữ văn 9 tập 1

Gợi ý: thử đặt các từ đỏ, xanh, hồng, lửa, cháy, tro vào các trường từ vựng và xem các từ vựng đó có quan hệ với nhau như thế nào (giữa sự cháy và màu sắc, sự biến đổi do sự cháy tạo nên), từ đó thấy tình yêu mãnh liệt của chàng trai. 

Câu trả lời tham khảo

Cách trình bày 1

Có hai trường từ vựng:

– Chỉ màu sắc: đỏ, xanh, hồng.

– Chỉ lửa, sự vật và hiện tượng liên quan đến lửa: lửa, cháy, tro.

Các từ trong 2 trường từ vựng liên quan chặt chẽ với nhau: màu áo đỏ của cô gái thắp lên trong mắt chàng trai (và bao người khác) ngọn lửa. Ngọn lửa đó lan tỏa trong anh, làm anh đắm say, ngây ngất (đến mức có thể cháy thành tro) và nhuộm hồng cả không gian, làm không gian cũng như biến sắc (cây xanh như cũng ánh theo hồng) – bài thơ xây dùng được những hình ảnh gây ấn tượng mạnh với người đọc, qua đó thể hiện một tình yêu mãnh liệt, cháy bỏng.

Cách trình bày 2

- Đoạn thơ dùng nhiều từ cùng trường nghĩa:

• Trường nghĩa màu sắc:đỏ, xanh, hồng,
• Trường nghĩa liên quan đến sự cháy: lửa cháy, tro

- Các từ trên để diễn tả sự tương tác của sắc màu và đó cũng là các yếu tố có mặt của sự cháy.

- Tác giả sử dụng những từ ngữ cùng trường nghĩa để miêu tả vẻ đẹp rực rỡ, cuốn hút làm chàng trai phải ngất ngây, say đắm. Mỗi bước em đi làm cho cây cũng biến sắc, bao người phải ngước mắt nhìn theo. Qua cách miêu tả đó để diễn tả tình yêu nồng cháy, mãnh liệt của chàng trai dành cho cô gái.

Cách trình bày 3

+ Dùng nhiều từ cùng trường nghĩa đỏ, hồng cháy, tro diễn tả sự tương tác của sắc màu và đó cũng là các yếu tố có mặt của sự cháy.

+ Nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ : từ cháy trong câu thứ ba, và từ tro trong câu thứ tư thế hiện vẻ đẹp rực rỡ, cuốn hút của cô gái khiến bao chàng trai phải đắm đuối và nhất là nhân vật “anh” như đang thiêu đốt thành tro bởi ngọn lửa trái tim.

-----------

Trên đây là gợi ý trả lời câu hỏi bài 4 trang 159 SGK ngữ văn 9 tập 1 được Đọc tài liệu biên soạn chi tiết giúp các em soạn bài Tổng kết từ vựng (Luyện tập tổng hợp) trong chương trình soạn văn 9 tốt hơn trước khi đến lớp.