Soạn bài Truyện Kiều của Nguyễn Du

Muốn soạn bài Truyện Kiều của Nguyễn Du hay? Bạn đừng bỏ qua bài viết này của HocOn247

Không chỉ gợi ý trả lời các câu hỏi trong sách giáo khóa, bài soạn này còn giúp bạn nắm vững các kiến thức quan trọng của bài học này...

Cùng tham khảo.

I. Hướng dẫn soạn bài Truyện Kiều của Nguyễn Du chi tiết

Hướng dẫn trả lời câu hỏi trang 80 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1.

1 - Trang 80 SGK

Nêu những nét chính về thời đại, gia đình, cuộc đời Nguyễn Du đã có ảnh hưởng đến việc sáng tác Truyện Kiều.

Trả lời

Nguyễn Du (1766 - 1820) là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới, tự Tố Như, hiệu Thanh Hiên, người làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.

- Nguyễn Du sinh trưởng trong một thời đại có nhiều biến động dữ dội: xã hội phong kiến Việt Nam bước vào thời kì khủng hoảng sâu sắc, phong trào nông dân khởi nghĩa nổ ra liên tục mà đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn đã “một phen đổi sơn hà”. Phong trào Tây Sơn thất bại, chế độ phong kiến triều Nguyễn được thiết lập. Những thay đổi kinh thiên động địa ấy đã tác động mạnh tới tình cảm, nhận thức của Nguyễn Du để ông hướng ngòi bút vào hiện thực ("Trải qua một cuộc bể dâu - Những điều trông thấy mà đau đớn lòng").

- Gia đình Nguyễn Du là một gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan và có truyền thống về văn học, cha đỗ tiến sĩ, từng làm tể tướng, anh là Nguyễn Nghiễm từng làm quan to và say mê nghệ thuật. Nhưng cuộc sống êm đềm trướng rủ màn che” với Nguyễn Du không kéo dài được bao lâu. Nhà thơ mồ côi cha năm 9 tuổi và mồ côi mẹ năm 12 tuổi. Hoàn cảnh gia đình cũng có tác động lớn tới cuộc đời Nguyễn Du.

- Nguyễn Du là người có hiểu biết sâu rộng, có vốn sống phong phú. Trong những biến động dữ dội của lịch sử, nhà thơ đã nhiều năm lưu lạc, tiếp xúc với nhiều cảnh đời, những con người, những số phận khác nhau. Khi ra làm quan với nhà Nguyễn, ông đã từng đi sứ Trung Quốc, qua nhiều vùng đất Trung Hoa rộng lớn với nền văn hoá rực rỡ. Đi nhiều, tiếp xúc nhiều, từng trải trong cuộc sống... tất cả những điều đó đã có ảnh hưởng lớn đến sáng tác của nhà thơ.

- Nguyễn Du là con người có trái tim giàu yêu thương. Chính nhà thơ đã từng viết trong Truyện Kiều: “Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tà. Mộng Liên Đường chủ nhân trong lời tựa Truyện Kiều cũng đề cao tấm lòng của Nguyễn Du đối với con người, với cuộc đời: “Lời văn tả ra hình như máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thấm trên tờ giấy, khiến ai đọc đến cũng phải thấm thía, ngậm ngùi đau đớn đến đứt ruột. Tố Như dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hết, đậm tình đã thiết. Nếu không phải có con mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời thì tài nào có cái bút lực ấy”. Sự nghiệp văn học của Nguyễn Du. Ông là một thiên tài văn học ở cả sáng tác chủ Hán và chữ Nôm, ở giá trị kiệt tác của Truyện Kiều. Về chữ Hán, Nguyễn Du có ba tập thơ Thanh Hiên thi tập, Nam Trung tại ngâm, Bắc hành tạp lục) với tổng số 243 bài. Về chữ Nôm, ngoài Truyện Kiều (Đoạn trường tân thanh), còn có Văn chiêu hồn,...

• Năm 1802, ông được với ra làm quan nhà Nguyễn, chức tri phủ Thường Tín, Cai bạ Quảng Bình. 1813 làm Cần Chánh điện đại học sĩ, đi sứ Trung Quốc, giữ chức Tham trị bộ Lễ.

Xem thêm: Thuyết minh về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều

2 - Trang 80 SGK

Kể tóm tắt Truyện Kiều theo ba phần của tác phẩm

Trả lời

Tham khảo: Tóm tắt tác phẩm Truyện Kiều

Thúy Kiều là một thiếu nữ tài sắc tuyệt vời, con gái đầu lòng một gia đình trung lưu lương thiện, sống trong cảnh êm đềm trướng rủ màn che bên cạnh cha mẹ và hai em là Thúy Vân, Vương Quan. Trong tiết thanh minh, Thúy Kiều gặp chàng thư sinh phong tư tài mạo tốt vời là Kim Trọng. Giữa hai người chớm nở một mối tình đẹp. Nhân trả chiếc thoa rơi, Kim Trọng gặp Thúy Kiều để bày tỏ tâm tình, sau đó hai người định ước thề nguyên chung thủy với nhau.

* Trong khi Kim Trọng về Liễu Dương hộ tang chủ, gia đình Kiều bị mắc ban, Kiều nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng còn nàng thì phải bán mình chuộc cha.

Thúy Kiều bị bọn buôn người Mã Giám sinh, Tú Bà, Sở Khanh lừa gạt, bị rơi vào lầu xanh. Sau đó, nàng được Thúc Sinh, một khách làng chơi hào phóng, cứu vớt khỏi cuộc đời kĩ nữ. Nhưng rồi Kiều bị vợ cả Thúc Sinh là Hoạn Thư ghen tuông, hành hạ. Nàng phải trốn đến nương nhờ cửa Phật. Vãi Giác Duyên vô tình gửi nàng cho Bạc Bà, một kẻ buôn người nên Kiều lại rơi vào lầu xanh lần thứ hai. Ở đây, Thúy Kiều gặp Từ Hải, một anh hùng đội trời đẹp đất. Từ Hải lấy Kiều, giúp nàng báo ân, báo oán. Do mắc lừa tổng đốc Hồ Tôn Hiến, Từ Hải bị giết, Thúy Kiều bị nhục, phải đánh đàn, hầu rượu cho Hồ Tôn Hiến rồi bị ép gả cho viên thủ quan. Đau đớn, tủi nhục, Kiều trầm mình ở sông Tiền Đường. Nhưng nàng được vãi Giác Duyên cứu và lần thứ hai, Kiều nương nhờ cửa Phật.

* Sau khi về chịu tang chú, Kim Trọng trở lại tìm Kiều. Hay tin gia đình tai biến và Kiều phải bán mình chuộc cha, chàng đau đớn vô cùng. Tuy kết duyên với Thúy Vân nhưng Kim Trong chẳng thể nào nguôi được mối tình đầu say đắm. Cuối cùng Kim Trọng từ quan quyết cất công lặn lội để tìm cho kì được Thúy Kiều, Qua bao nhiêu năm tháng gian nan vất vả, Kim Trọng với tình cờ gặp được Giác Duyên và tìm được Kiều, gia đình đoàn tụ. Chiều ý mọi người, Thúy Kiều nối lại duyên với Kim Trọng nhưng cả hai cùng nguyện ước duyên đôi lứa cũng là duyên bạn này.

II. Soạn bài Truyện Kiều của Nguyễn Du ngắn nhất

Nội dung dưới đây mang tính tổng quát những ý chính sẽ giúp các bạn tham khảo để tự hoàn hành bài soạn của mình.

Bài 1 trang 80 SGK Ngữ văn 9 tập 1

Những nét chính về Nguyễn Du có ảnh hưởng đến sáng tác Truyện Kiều :

a. Thời đại : Sống vào cuối thế kỉ XVIII là giai đoạn lịch sử đầy biến động : chế độ phong kiến rối ren, khủng hoảng, phong trào nông dân nổi lên khắp nơi.

b. Gia đình : Sinh ra trong gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan và có truyền thống văn học.

c. Cuộc đời : Từng trải, đi nhiều, tiếp xúc nhiều, có vốn sống phong phú. Từng làm quan dưới triều Nguyễn, đi sứ Trung Quốc.

Bài 2 trang 80 SGK Ngữ văn 9 tập 1

- Gặp gỡ và đính ước :

Thúy Kiều là thiếu nữ tài sắc vẹn toàn, con gái đầu lòng gia đình trung lưu, sống trong cảnh êm đềm cùng hai em Thúy Vân, Vương Quan. Trong buổi du xuân Thúy Kiều gặp Kim Trọng và đem lòng yêu chàng, hai người đã tự ý thề nguyền, đính ước với nhau.

- Gia biến và lưu lạc:

Khi Kim Trọng về quê chịu tang chú thì gia đình Kiều gặp nạn, Kiều phải bán mình chuộc cha. Kiều bị bọn buôn người Mã Giám Sinh, Tú Bà, Sở Khanh lừa gạt, đẩy vào lầu xanh. Sau đó nàng được Thúc Sinh, cứu khỏi lầu xanh, nhưng sau đó nàng bị Hoạn Thư ghen, đày đọa. Kiều tới nương tựa nơi cửa Phật. Sư giác Duyên đẩy vô tình gửi nàng cho Bạc Bà, Kiều lần hai rơi vào lầu xanh được Từ Hải cứu, giúp nàng báo ân, báo oán. Thúy Kiều mắc mưu Hồ Tôn Hiến ép gả cho viên thổ quan, Kiều đau đớn nên trẫm mình xuống sông tiền Đường tự tử. Nàng được sư Giác Duyên cứu giúp.

- Đoàn tụ:

Sau nửa năm chịu tang chú, Kim Trọng trở về, dù kết duyên với em gái Thúy Kiều, nhưng trong lòng chàng vẫn khôn nguôi nhớ Kiều. Nhờ sư Giác Duyên, Kim Kiều đoàn tụ cùng vui duyên “bạn bầy”.

III. Kiến thức cơ bản

1. Tác giả

- Nguyễn Du sinh năm 1765 mất năm 1820.

- Tên chữ là Tố Như, hiệu Thanh Hiên.

- Quê quán: làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.

- Nguyễn Du có điều kiện tiếp nhận truyền thống văn hóa quý báu của quê hương, gia đình và nhiều vùng văn hóa khác nhau thuận lợi cho sự tổng hợp nghệ thuật. Tất cả góp phần hun đúc nên con người và thiên tài văn học Nguyễn Du.

2. Tác phẩm

Truyện Kiều là kiệt tác số một của văn học trung đại Việt Nam, di sản văn học của nhân loại, là một “tập đại thành” của truyền thống nghệ thuật văn hoá Việt Nam, tiêu biểu cho cảm hứng nhân đạo chủ nghĩa, vừa là niềm thương cảm sâu sắc, là tấm lòng nghĩ tới ngàn đời, vừa là thái độ nâng niu, trân trọng những giá trị nhân bản cao đẹp của con người. Truyện Kiều đánh dấu sự phát triển rực rỡ của văn học trung đại Việt Nam.

3. Giá trị nội dung

* Giá trị hiện thực:

– Truyện Kiều chính là một bản cáo trạng chân thực nhất về một chế độ xã hội phong kiến mục nát, coi trọng đồng tiền. Luôn đầy rẫy những bất công, tàn bạo xấu xa với người “yếu”.

– Đặc biệt là người phụ nữ dù họ có nhan sắc như Thuý Kiều không thể nào làm chủ được số phận của mình. Họ là công cụ để kiếm tiền của những người mưu mô, tham lam và đại diện trong truyện chính là các nhân vật phản diện như: Tú Bà, Bạc Bà, Mã Giám Sinh, Sở Khanh, Hồ Tôn Hiến…

* Giá trị nhân đạo của tác phẩm

Truyện Kiều như là thay lời muốn nói cho Nguyễn Du vậy. Cả câu chuyện chính là tiếng nói, tiếng khóc đau đớn trước số phận bi kịch của con người. Tất cả được thể hiện qua nhân vật Thuý Kiều – người con gái vẹn sắc vẹn tài nhưng chịu bi kịch về tinh thần và thể xác: tình yêu đẹp tan vỡ, gia đình li tán, bị bán vào lầu xanh, bị đánh đập, đày đoạ…. Nhưng Nguyễn Du luôn đề cao nhân phẩm, vẻ đẹp hình thức đến những ước mơ, khát vọng chân chính.

Truyền Kiều cũng chính là bài ca về tình yêu tự do, chung thuỷ. Chính những bước chân vào vườn khuya một mình của Kiều đã phá vỡ những quy tắc thánh hiền, sự cách biệt nam nữ trong tình yêu. Ai cũng có thể tìm đến tình yêu của mình.

Và truyện cũng là giấc mơ về một xã hội công lý, qua hình tượng Từ Hải một anh hùng đầu đội trời chân đạp đất, luôn phấn đấu vì nghiệp lớn, thực hiện công lý, báo oán trả ân. Cái kết cuối cùng trọn vẹn, người hiền lương sẽ được hưởng hạnh phúc, kẻ gian xảo, tham lam sẽ bị trừng trị thích đáng.

4. Giá trị nghệ thuật

Tuy Truỵện Kiều dựa theo tiểu thuyết “Kim Vân Kiều Truyện” của Trung Quốc nhưng Nguyễn Du sáng tạo theo truyện thơ lục bát vô cùng độc đáo với cách diễn đạt mới mẻ.

- Về ngôn ngữ:

+ Viết theo văn học dân gian, có vận dụng kết hợp linh hoạt với các ca dao, thành ngữ, điển tích, điển cố vào trong Truyện Kiều.

+ Bộc lộ nội tâm nhân vật bằng cách vận dụng ngôn ngữ độc thoại

+ Thể hiện tính cách và hoàn cảnh nhân vật theo ngôn ngữ đối thoại

- Về cách tả người:

+ Với các nhân vật chính diện: Nguyễn Du đã sử dụng ngòi bút ước lệ, ẩn dụ tượng trưng và dùng cảnh để tả người.

+ Với các nhân vật phản diện: Nguyễn Du lại tả thực một cách hiện thực hoá nhất.

- Cách tả cảnh vật:

Chủ yếu sử dụng nghệ thuật tả cảnh ngụ tình sinh động, lựa chọn các hình ảnh, phong cảnh đặc trưng cho nền văn học trung đại.

Nghe bài giảng Truyện Kiều của Nguyễn Du

• Nguồn: Sưu tầm
• Cô giáo: Phạm Thị Thu Phương
• Nội dung: Tác giả Nguyễn Du và Truyện Kiều

Ghi nhớ

• Nguyễn Du là thiên tài văn học, danh nhân văn hoá, nhà nhân đạo chủ nghĩa, có đóng góp to lớn đối với sự phát triển của văn học Việt Nam.

• Truyện Kiều là kiệt tác văn học, kết tinh giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và thành tựu nghệ thuật tiêu biểu của văn học dân tộc.

--------------

// HocOn247 Mong rằng nội dung của bài hướng dẫn soạn văn 9 bài Truyện Kiều của Nguyễn Du này sẽ giúp các bạn ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng của bài học này.

[ĐỪNG SAO CHÉP] - Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Truyện Kiều của Nguyễn Du một cách tốt nhất. "Trong cách học, phải lấy tự học làm cố" - Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.